Orthopedic Hospital in Pune Archives

मणक्याच्या चकती वरील शस्त्रक्रिया

आपल्या पाठीच्या मणक्यांची विशिष्ट रचना असते. या मणक्याच्या रचनेत पाठीच्या मणक्यांची हाडे एकमेकांवर साखळीप्रमाणे विशिष्ट पद्धतीने गुंफलेली असतात. या दोन हाडांच्या मध्ये एक चकती असते. तिला शास्त्रीय भाषेत ‘इंटर व्हर्टिब्रल डिस्क – Inter Vertibral Disk’ असे म्हणतात. म्हणजेच ‘मणक्यातील चकती ‘. पाठीच्या हालचाली, वाकणे, उडी मारणे या क्रियेमध्ये मणक्यांचा दाब shock absorber प्रमाणे सहन करणे, हे या चकतीचे काम असते. ही चकती सरकते अथवा फुटून बाहेर येते (हर्नियेटेड डिस्क(Herniated Disk)) तेव्हा मणक्यामध्ये असणाऱ्या मज्जारज्जूच्या नसांवर दाब येतो. त्यामुळे पायामध्ये वेदना होणे, त्या पाठीपासून पायाकडे सरकणे, मांडीमध्ये वेदना होणे, मुंग्या येणे, बधिरपणा जाणवणे, पायातील ताकद कमी वाटणे, मलमूत्र विसर्जनावरील नियंत्रण कमी होणे, यासारखी लक्षणे आढळून येतात. तज्ज्ञ डॉक्टर रुग्णाचे परीक्षण करून पाठीच्या मणक्याचे एक्स रे (X-Ray), एमआरआय(MRI), गरजेप्रमाणे सिटी स्कॅन (City Scan) करून निदान करतात. या ठिकाणी रुग्णाची लक्षणे, डॉक्टरांना तपासणीमध्ये आढळलेली निरीक्षणे व निदान तपासणीचा अहवालाचा सारासार विचार करूनच शस्त्रक्रियेचा सल्ला दिला जातो. मणक्याच्या चकती वरील खालील प्रकारे शस्त्रक्रिया केल्या जातात: १. ओपन डिस्केक्टॉमी (Open Discectomy): पाठीवर छेद घेऊन खराब चकती काढून ही शस्त्रक्रिया केली जाते. २. मायक्रोडिस्केक्‍टॉमी (Microdiscectomy) : या शस्त्रक्रियेमध्ये सर्जन एका छोट्याशा छेदातून कॅमेरा असलेली ट्यूबनळी घालून परीक्षण करतात व काही विशिष्ट अत्याधुनिक यंत्राच्या मदतीने खराब डिस्क काढली जाते. ३. लंबर लॅमिनेक्टॉमी (Lumbar Laminectomy): काही वेळा मणक्यामधील हाडाचा छोटासा भाग सर्जनला काढावा लागतो. मणक्याच्या या भागाला ‘लॅमिना’ म्हणतात. हा लॅमिना हाडांच्या आवरणातून मज्जारज्जूचे रक्षण करत असतो. खराब चकतीपर्यंत पोचण्यासाठी काही वेळा ही लॅमिनेक्टॉमी करण्याची अवश्‍यक असते. ४. मणके जोडणे (स्पायनल फ्युजन (Spinal fusion)) : लॅमिनेक्टॉमी (Laminectomy) अथवा डिस्केकटॉमी (Discectomy) नंतर सर्जन काही वेळा मणके जोडण्याची शस्त्रक्रिया करतात त्याला ‘स्पायनल फ्युजन’ म्हणतात. मणक्यांची रचना स्थिर राहण्याच्या दृष्टीने हे अत्यंत महत्त्वाचे असते. दोन हाडांना जोडल्याने ते स्थिर राहिल्याने वेदनाही कमी होतात. ५. आर्टिफिशियल डिस्क रिप्लेसमेंट (Artificial Disc Replacement): खराब चकती काढून त्या ठिकाणी कृत्रिम चकतीचे रोपण केले जाते. ही कृत्रिम चकती मणके स्थिर ठेवण्यास तसेच मणक्याच्या हालचाली सुलभ करण्यात मदत करते.या शस्त्रक्रिया आता ‘मिनिमल इन्व्हेसिव्ह’ पद्धतीने करता येतात. त्यामुळे या शस्त्रक्रियेमध्ये कमीत कमी छेद, कमीत कमी रक्तस्राव, जलद आराम हे फायदे असतात. रुग्ण शस्त्रक्रियेनंतर दुसऱ्या दिवशी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार हालचाली करू शकतो. फिजीओथेरपीद्वारा (Physiotherapy) अशा प्रकारच्या मणक्याच्या चकती वरील शस्त्रक्रियांवर सहज मात करता येऊ शकते. इनामदार मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटलमध्ये ही शस्त्रक्रिया केली जाते. पुण्यातले इनामदार मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल हे एक अत्याधुनिक सेवा देणारे व कमी खर्चात सर्वोत्कृष्ट आरोग्यसेवा प्रदान करणारे हॉस्पिटल आहे. येथे असणारी डॉक्टरांची टीम ही सामाजिक बांधिलकी जपणारी आणि पूर्णपणे समर्पण देऊन काम करणारी म्हणून ओळखली जाते. रुग्णाची काळजी घेणे व त्यांच्या कुटुंबाला आधार देणे यासाठी हॉस्पिटलची सर्व टीम वचनबध्द आहे. वेळेत औषध उपचार करून रुग्णाला लवकरात लवकर आराम पडावा यासाठी रुग्णाची कुटुंबासारखी काळजी घेतली जाते. पुण्याच्या केंद्रस्थानी असलेले आणि अत्याधुनिक पायाभूत सुविधा असलेले इनामदार मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल (Inamdar Multispeciality Hospital) सर्व आजारांवर उत्कृष्ट आरोग्यसेवा प्रदान करते.

मणक्याच्या चकती वरील शस्त्रक्रिया Read More »

जॉइंट रिप्लेसमेंट (Joint Replacement) नंतर कशी घ्यावी काळजी?

जॉइंट रिप्लेसमेंट (Joint Replacement) ,ज्याला आर्थ्रोप्लास्टी (Orthoplasty) देखील म्हणतात. जेव्हा उपचारांनी तीव्र सांधेदुखी कमी होत नाही तेव्हा सांधे बदलणे हाच एक उपाय केला जातो. या शस्त्रक्रियेमध्ये खराब झालेले सांधे बदलून कृत्रिम सांधे बसवले जातात. हे सांधे धातू, सिरॅमिक किंवा प्लास्टिकचे बनलेले असतात. शल्यविशारद (Surgeons) आपल्या शरीरातील कोणत्याही भागाचा सांधा बदलु शकतात. पण सर्वात जास्त हिप, गुडघा आणि खांदा रिप्लेसमेंटच्या केसेस मोठ्या प्रमाणात आढळून येतात. सांधे (Joint replacement ) नंतर रुग्णाला बरे होण्यासाठी 6 ते 8 आठवडे लागतात. यादरम्यान खूप काळजी घ्यावी लागते. जास्त हालचाल किंवा कोणत्याही प्रकारचे काम करण्याचा प्रयत्न करू नये, कारण यामुळे इतर समस्या उद्भवू शकतात. सांधे प्रत्यारोपणा (Joint Replacement) नंतर आपली काळजी कशी घ्यावी ते आपण जाणून घेऊया – १. वेळेवर डॉक्टरांना भेटणे आणि औषधे घेणे. २. जर शस्त्रक्रियेनंतर औषधे बदलली असतील तर औषधांच्या प्रिस्क्रिप्शनची (Prescription) नोंद ठेवणे. ३.आधारा शिवाय चालण्याचा प्रयत्न करू नये. चालण्यासाठी काठी किंवा वॉकर वापरणं आवश्यक आहे. ४. शस्त्रक्रिया झाली त्याठिकाणी जर सूज किंवा रक्तस्त्राव होत असेल किंवा पाय पिवळे-निळे दिसत असतील तसेच ताप, वेदना, जळजळ असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधणे. ५. शस्त्रक्रिया केली गेली आहे, त्या ठिकाणी साबण आणि पाण्याने हळुवारपणे धुवावे आणि स्वच्छ कापडाने हलक्या हाताने कोरडे करावे. शस्त्रक्रिया केलेल्या भागाभोवती लोशन किंवा पावडर लावू शकतो जेणेकरून टाक्यांवर जखम होणार नाही. ६. टाके असलेल्या भागात दोन आठवडे पाणी लागू देऊ नये. ७. टाके बरे होण्यासाठी 7 ते 10 दिवस लागू शकतात आणि जर 2 आठवड्यांनंतर टाके निघाले नाहीत, तर ते डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार हळुवारपणे काढतात. ८. शस्त्रक्रियेनंतर स्नायु बळकट व्हावे यासाठी लोहयुक्त आणि संतुलित आहार घेणे आवश्यक आहे. द्रवपदार्थ भरपुर प्रमाणात घ्यावे. ९. एकाच जागी अर्ध्या तासापेक्षा जास्त वेळ बसू नका. थोडा वेळ चाला. १०. Joint replacement नंतर स्नायू पूर्ववत बरे झाल्यानंतरही काही महिन्यांपर्यंत खेळणे देखील टाळले पाहिजे तसेच सायकल चालवणे, पोहणे, इतर व्यायाम देखील टाळावे. ११. डॉक्टरांनी दिलेले व्यायाम नियमित करावे. जर हे व्यायाम नियमितपणे केले नाहीत तर सांध्यांच्या हालचालीत अडचण येऊ शकते. Joint Replacement नंतर कोणत्याही प्रकारची अडचण आली तर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. उगाचच घरगुती उपाय करून वेळ वाया घालवू नये. नाहीतर खूप मोठ्या अडचणींना सामोरे जावे लागेल आणि रिप्लेसमेंट केलेला भागही निकामी होऊ शकतो. पुण्यातले इनामदार मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल (Inamdar Multispeciality Hospital) हे एक अत्याधुनिक सेवा देणारे व कमी खर्चात सर्वोत्कृष्ट आरोग्यसेवा प्रदान करणारे हॉस्पिटल आहे. येथे असणारी डॉक्टरांची टीम ही सामाजिक बांधिलकी जपणारी आणि पूर्णपणे समर्पण देऊन काम करणारी म्हणून ओळखली जाते. रुग्णाची काळजी घेणे व त्यांच्या कुटुंबाला आधार देणे यासाठी हॉस्पिटलची सर्व टीम वचनबध्द आहे. वेळेत औषध उपचार करून रुग्णाला लवकरात लवकर आराम पडावा यासाठी रुग्णाची कुटुंबासारखी काळजी घेतली जाते. पुण्याच्या केंद्रस्थानी असलेले आणि अत्याधुनिक पायाभूत सुविधा असलेले इनामदार मल्टीस्पेशालिटी हॉस्पिटल (Inamdar Multispeciality Hospital) सर्व आजारांवर उत्कृष्ट आरोग्यसेवा प्रदान करते

020-66812333

Orthopedic Hospital in Pune

मणक्याच्या चकती वरील शस्त्रक्रिया

जॉइंट रिप्लेसमेंट (Joint Replacement) नंतर कशी घ्यावी काळजी?

About Inamdar Multispeciality Hospital

Quick Links

Contact Us

Location

E-Mail

24 Hr. Support

Location

Copyright © 2024 Inamdar Multispeciality Hospital Pune (CRESCENT INDIA MEDICAL EDUCATION TRUST).